वैदिक पुरोहितांचा प्राचीन संस्कृतीतील मान आणि भारतातील त्यांच्या अधोगतीची कारणे


कस्सी किंवा कट्टी हे मूलतः वैदिक "होतार" पुरोहित होते . यांचा १०,००० वर्षांचा इतिहास आहे. प्राचीन भारतीय संस्कृतीत यांच्याशिवाय यज्ञ आणि पशुबळी मान्य होत नसे.नंतर मुस्लिम धर्म निर्माण झाल्यावरती मुस्लिमांचे हे पुरोहित बनले.आजही आमच्या वाडीत मुस्लिम पुरोहितांशिवाय बोकडाचा बळी मान्य होत नाही. प्राचीन काळी यांच्यात आणि आमच्यात विवाह होत.

भारतात वैदिक पुरोहितांचे महत्त्व कमी होण्याची कारणं
जैन आणि बौद्ध या अवैदिक धर्मांच्या वाढत्या प्रभावांमुळे भारतात शाकाहाराचे महत्त्व वाढू लागले. त्यामुळे यज्ञ आणि पशुबळींचे प्रमाण फार कमी झाले. हिंदू पुरोहित पण जैन आणि बौद्ध या अवैदिक परंपरेतील भिक्षुंप्रमाणे डोक्याचे मुंढन करू लागले.फक्त शेंडी किंवा शिखा हा प्रकार ठेवून त्यांच्यापेक्षा थोडेसे वेगळेपण निर्माण करण्यात आले. यज्ञ आणि पशुबळींपेक्षा तत्वज्ञान आणि गणिताचा अभ्यास या विद्वत्ता मानल्या जाणाऱ्या बाबींवर जास्त भर देण्यात आला. असे असली तरी ग्रामीण भागात मात्र पशुबळी सुरूच होते मात्र यज्ञात दिल्या जाणाऱ्या पशूंच्या अगणित बळीपेक्षा हि संख्या फार कमी झाली. एका घरात एकाच पशुची बळी देण्याची प्रथा सुरु झाली आणि यज्ञ बंद झाले.

नंतर मुस्लिम धर्म निर्माण झाल्यावरती कस्सी पुरोहित मुस्लिमांचे पुरोहित बनले. प्राचीन काळी आमच्यात आणि कस्सी पुरोहित यांच्यात विवाह होत. आमच्या वाडीत अजूनसुद्धा मुस्लिम पुरोहिताशिवाय बोकडाचा बळी मान्य होत नाही.


Comments

Popular posts from this blog

धनगर समाजातील आडनावे-

List of Hatkar clans

About 108 clans(108 कुळ/कुल) of Dhangars and 22 sub castes (22 पोट जाती).